Efficiënte gedragsverandering en de leerstijlen van Kolb

Een organisatie met ambitie vraagt veel inzet en toewijding van iedere medewerker. Deze inzet en toewijding is niet altijd meteen bij iedereen aanwezig. Als manager is het mede jouw taak om dit (nieuwe) gedrag te voeden en verder te stimuleren. Het helpt je als je weet hoe en op welke manier iemand iets leert. Lees dit artikel en download de checklist waarmee jij jouw team helpt met leren.

Leerstijlen van Kolb

David A. Kolb (1939) is een Amerikaanse leerpsycholoog die zich richt op ervaringsgericht leren. Hij is bekend geworden om zijn theorie over leerstijlen en de leercyclus. De kern van zijn theorie: iedereen heeft een bepaalde leerstijl (voorkeur) om nieuwe dingen eigen te maken. Hij onderscheidt hierin vier leerstijlen:

• Je bent een Doener: je gaat het liefst zo snel mogelijk zelf aan de slag in de praktijk om te ervaren wat het is dat je leert. Jij leert door te doen en start dus direct. Je herkent je in het risico om te gissen en missen terwijl je nieuwe ervaringen opdoet.
• Je bent een Waarnemer: je observeert anderen in actie. Tijdens het observeren ben je jezelf aan het identificeren met de doener. Je analyseert alle handelingen (do’s & don’ts) voordat je het zelf kunt gaan toepassen.
• Je bent een Denker: jij denkt liever eerst zelfstandig na over observaties van waarnemers en weet de theorie te vertalen in de beste aanpak. Jij hebt hierdoor ook andere ideeën (hypotheses) hoe dit beter zou kunnen.
• Je bent een Beslisser: jij neemt het initiatief om de verschillende ideeën die al zijn bedacht (vaak door een ander) in de praktijk te experimenteren. Je neemt de beslissing welke aanpak (volgens jou) het snelst effectief is. Je start het beste aan jouw leertaak als je beknopte uitleg en kaders meekrijgt.

De leercyclus van Kolb.

Je weet nu welke verschillende leerstijlen er zijn en waar jouw voorkeur ligt. Jouw voorkeur geeft aan hoe jij begint aan de lesstof. Kolb stelt namelijk dat alle leerstijlen onderdeel zijn van een proces. Dit proces noemt hij de leercyclus. Efficiënt leren dat leidt tot duurzame gedragsverandering komt voort uit het doorlopen van de hele leercyclus. De leercyclus bestaat uit vier gedragingen en jouw voorkeur bepaalt nogmaals waar jij instapt.

Kolb beschrijft zijn model aan de hand van twee assen. Boven heb je concreet, rechts reflectief, onder abstract en links actief. Als je actief en concreet bent, scoor je hoog op Doener. Ben je reflectief en abstract, scoor je hoger op Denker. De Doener doet concrete ervaringen op, de Waarnemer observeert en reflecteert, de Denker vormt en formuleert abstracte begrippen en de Beslisser experimenteert en toetst actief.

Hoe ga je om met die verschillende leerstijlen?

Hoe ga jij nu als manager met de vier verschillende leerstijlen om? Wat laat je bijvoorbeeld een doener doen en een denker bedenken? Hieronder lees je meerdere voorbeelden waar je tips uit kunt halen.

Wat te doen bij een Doener?

Doeners zijn graag concreet en actief aan het experimenteren. Geef ze daarom een opdracht die ze direct kunnen uitvoeren. Ze gaan namelijk het liefst zo snel mogelijk aan de slag om directe ervaring op te doen. Bijvoorbeeld informatie ophalen bij collega’s, de leiding nemen in een oefening of als eerste spreken tijdens een vergadering.

• Geef ze een concrete opdracht waar ze direct aan kunnen beginnen.
• Ook een onbekende klus vinden ze een uitdaging
• Problemen lossen ze op door te uit te proberen

Wat te doen bij een Waarnemer?

Waarnemers zijn graag concreet en reflecterend. Zij observeren liever eerst om te zien wat er in de praktijk gebeurt. Geef ze daarom eerst de opdracht om als waarnemer bij een oefening op te schrijven welke feedback ze hebben voor de collega die oefent. Geef ze niet als eerste de microfoon om het podium op te gaan, laat ze eerst ervaren door te analyseren.

• Geef waarnemers de kans om eerst te observeren en informatie te analyseren
• Geef ze de tijd voor het nemen van beslissingen
• Jaag ze niet op (ze houden niet van snelle beslissingen)

Wat te doen bij een Denker?

Denkers beschikken graag eerst over alle informatie. Hiermee bedenken ze verschillende manieren om iets uit te voeren. Ze zijn theoretisch en reflectief. Ze komen dus niet direct in actie en wensen van jou als manager dat je ze vraagt om mee te denken. Taken als inventariseren, lijstjes maken of regels controleren passen goed bij deze leerstijl.

• Laat ze meedenken en verschillende ideeën opperen
• Denkers werken graag zelfstandig
• Wees concreet in nut en noodzaak (denkers gaan aan de slag wanneer ze begrijpen wat ze gaan doen)

Wat te doen bij een Beslisser?

Beslissers zijn theoretisch en actief aan het experimenteren. Dit betekent dat ze graag aan de slag gaan met de juiste theoretische kaders. Vertel ze daarom als manager de beste manier om iets aan te pakken en ze kopiëren het alsof het hun eigen idee is. Beslissers verschillen van Doeners dat ze niet graag falen in de uitvoering. Pakkende zinnetjes, de exacte korting die ze mogen weggeven, het inrichten van de vergaderruimte; wees duidelijk in hoe het moet en zij maken het in orde.

• Wees duidelijk hoe de uitvoering moet zijn en laat ze dat toepassen
• Definieer stappen, die proberen ze vervolgens uit
• Verzuim niet in theoretische onderbouwingen, beslissers werken vanuit de praktijk