Kernkwadranten van Daniël Ofman

Leidinggeven is mensenwerk. En waar mensen samenwerken, ontstaan verschillen – in gedrag, in aanpak, in communicatie. Soms schuurt het. Je ergert je aan hoe iemand dingen aanpakt of mist juist iets in zijn of haar houding. De neiging is dan vaak om te focussen op wat de ander moet veranderen. Maar wat als je eerst beter zou begrijpen waar dat gedrag vandaan komt?

De kernkwadranten van Daniel Ofman helpen je als leidinggevende om dieper te kijken dan alleen het zichtbare gedrag. Het model geeft je een praktisch en helder kader om je eigen kwaliteiten, valkuilen én die van je teamleden te herkennen. Je ontdekt waar je zelf in doorschiet, wat je allergieën zijn én welke gedragingen jou of je team juist versterken. Dat geeft je niet alleen meer inzicht in de dynamiek binnen je team, maar ook concrete handvatten om effectiever samen te werken én te ontwikkelen.

Wat zijn kernkwaliteiten?

Volgens Daniël Ofman heeft iedereen bepaalde kernkwaliteiten: eigenschappen die echt bij jou horen, die vanzelf gaan en waarmee je vaak het verschil maakt. Denk aan zaken als zorgvuldigheid, daadkracht of creativiteit. Deze kwaliteiten zijn meestal aangeboren en sluiten vaak aan bij je persoonlijke waarden en talenten. Ofman legt dit allemaal uit in zijn boek: Bezieling en Kwaliteit in Organisaties.

Wat is een kernkwadrant?

Om meer inzicht in deze onderlinge verhoudingen te krijgen, ontwikkelde Daniël Ofman verschillende kernkwadranten waarin duidelijk wordt waarom die wrijving ontstaat in combinatie met welk gedrag. Het model bestaat uit vier elementen:

1. Kernkwaliteit – Je natuurlijke kracht of sterke eigenschap.

Kernkwaliteiten zijn volgens Ofman jouw kerneigenschappen. Ze komen dus echt vanuit jouw kern en zijn daarmee meer nature dan nurture (oftewel: aangeboren). Je kernkwaliteiten staan waarschijnlijk dicht bij jouw waarden en talenten.

2. Valkuil – Het gedrag dat ontstaat als je doorschiet in je kernkwaliteit.

Als je doorschiet in je kernkwaliteit dan stap je in je eigen valkuil. Het is van belang om in te zien dat valkuilen voortkomen uit iets dat je goed kunt, maar op dat moment even té veel inzet. Je valkuilen worden meestal ook blootgelegd door onze eerlijke medemens. Wat zeggen anderen vaak over je? “jij bent altijd zo [valkuil]!”

3. Uitdaging – Het gedrag dat je helpt om in balans te blijven.

De uitdaging is het tegenovergestelde van een valkuil. Gedragingen die voor jou onder uitdagingen vallen zijn goede aanvullingen binnen het team waarin jij werkt. Iemand die zeer stabiel is wordt dus goed aangevuld door iemand die experimenteel is. Je kunt werken aan je valkuil door aan de slag te gaan met je uitdaging.

4. Allergie – Het gedrag van anderen waar je je mateloos aan ergert, vaak omdat het té ver van jouw kernkwaliteit afstaat.

Tenslotte is er nog de allergie. Net zoals een kernkwaliteit kan doorschieten in een valkuil, kan een uitdaging doorschieten in een allergie.

Een voorbeeld: je kernkwaliteit is besluitvaardigheid. Als je daarin doorschiet, kun je bot of ongeduldig overkomen (valkuil). De uitdaging is dan om meer geduld of zorgvuldigheid te ontwikkelen. Je allergie is mogelijk iemand die eindeloos blijft wikken en wegen.

Wat kun je met het kernkwadranten model van Ofman?

Het mooie aan dit model is dat het simpel én krachtig is. Met de kernkwadranten van Ofman breng je logica aan in jouw kernkwaliteiten, valkuilen, uitdagingen, en allergieën. Door te snappen waar gedrag vandaan komt, wordt het makkelijker om in gesprek te gaan. Je leert als leidinggevende/collega:

• Waardering op te brengen voor verschillen in gedrag
• Constructieve feedback te geven en te ontvangen
• Teamleden effectiever aan te sturen
• Zelf scherper te reflecteren op je eigen handelen

Aan de slag met jouw kernkwadrant

Of je nu werkt aan betere samenwerking in je team, of zelf wilt groeien als professional: het kernkwadrant geeft je een simpel maar krachtig handvat. Pak pen en papier, neem even de tijd en vul jouw eigen kernkwadrant eens in. Wat ontdek je over jezelf? En wat zegt dat over je omgang met anderen? Kleine inzichten kunnen grote impact hebben.

👉 Wil je zelf aan de slag? Download hier een leeg kernkwadrant en vul het in op basis van jouw kwaliteiten.